Tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống đã tồn tại lâu đời ở nhiều vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Điều này để lại nhiều hệ lụy nghiêm trọng đến sự phát triển thể chất, tầm vóc thể hình và là rào cản lớn cho việc học tập, phát triển giáo dục của các bé gái. Công tác tuyên truyền, vận động được xác định là một trong những giải pháp cơ bản, hữu hiệu trong công tác phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Các cấp, các ngành và địa phương đã có nhiều cách làm hay, sáng tạo, từng bước đổi mới phương thức tuyên truyền, giáo dục về hôn nhân và gia đình, lựa chọn nội dung ngắn gọn, dễ nhớ, dễ hiểu, sát với đời sống sinh hoạt của đồng bào dân tộc thiểu số.
Trên cơ sở Quyết định số 498/QĐ-TTg ngày 14/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2015 - 2025” và các văn bản chỉ đạo của Ủy ban Dân tộc. Ban Dân tộc xây dựng Kế hoạch số 22/KH-BDT ngày 03/02/2021 về triển khai thực hiện Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 – 2025” đã đạt được một số kết quả nhất định: tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong đồng bào dân tộc thiểu số giảm thiểu một cách rõ rệt. Giai đoạn (2015 – 2024), toàn tỉnh có 06 cặp tảo hôn trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, chủ yếu trên địa bàn huyện Tân Phú và không có trường hợp nào kết hôn cận huyết thống.
Để đạt được kết quả đó, Ban Dân tộc đã phối hợp với Bộ chỉ huy quân sự tỉnh, Công an tỉnh, Trung tâm trợ giúp Pháp lý Nhà nước tỉnh, Hội luật gia tỉnh Đồng Nai và UBND các huyện, thành phố Long Khánh tổ chức tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật ở các địa phương có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống và học sinh ở các Trường: Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh, Phổ thông Dân tộc nội trú THCS - THPT Điểu Xiểng, Phổ thông Dân tộc nội trú liên huyện Tân Phú - Định Quán với tổng số lượt tuyên truyền là 374 và 45.109 lượt người tham dự và tuyên truyền phổ biến pháp luật về bình đẳng giới cho 11.783 lượt đồng bào dân tộc thiểu số tại 95 điểm trên địa bàn các huyện, thành phố; tổ chức 03 hội nghị tập huấn bồi dưỡng kiến thức, nâng cao kỹ năng tuyên truyền về bình đẳng giới cho 618 đại biểu là Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội liên hiệp phụ nữ cấp xã, người làm công tác dân tộc, Bí thư ấp, Trưởng ấp trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Công tác tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật được tiến hành linh hoạt, phù hợp với đặc điểm từng vùng miền, từng đối tượng với những nội dung đồng bào dân tộc quan tâm nên nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của đồng bào các dân tộc, góp phần nâng cao trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, các tổ chức đoàn thể đối với việc thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về hôn nhân và gia đình. Thông qua công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật giúp cho đồng bào dân tộc thiểu số và học sinh, học viên là người dân tộc hiểu rõ hơn về chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước; phát huy vai trò các tổ chức đoàn thể, nâng cao vai trò của người uy tín trong việc giữ gìn giá trị văn hóa truyền thống cũng như hạn chế những phong tục, tập quán lạc hậu. Qua đó, nhận thức của đồng bào dân tộc thiểu số được nâng lên, ý thức chấp hành pháp luật có nhiều chuyển biến tích cực, từng bước làm thay đổi nhận thức của đồng bào dân tộc thiểu số về tác hại, những hệ lụy của tảo hôn, hôn nhân cận huyết, do vậy tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh được hạn chế.
Đạt được những kết quả như trên, luôn có sự nỗ lực của cấp ủy, chính quyền các cấp trong việc tăng cường chỉ đạo công tác tuyên truyền, vận động đến từng ấp, tổ dân phố, hộ gia đình. Kết hợp phát huy vai trò của già làng, người có uy tín trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, các tổ chức quần chúng tại cơ sở nhằm phát hiện kịp thời, giáo dục thuyết phục những trường hợp có thể thực hiện việc tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống tại địa phương. Chỉ đạo, triển khai thực hiện có hiệu quả các chương trình phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn, tạo công ăn việc làm, nâng cao trình độ dân trí, ổn định và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân, từng bước xóa bỏ các phong tục, tập quán lạc hậu, qua đó góp phần phòng ngừa, ngăn chặn hiệu quả tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong đồng bào dân tộc thiểu số./.
Hồ Thị Tuyết Nhung – Ban Dân tộc
© 2020 - Sở Tư Pháp Tỉnh Đồng Nai